KINH ÐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT HOA NGHIÊM

TẬP 3

Hán Dịch: Ðại Sư Thật Xoa Nan Ðà

Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh

MỤC LỤC TẬP 3

27. Phẩm Thập Định thứ hai mươi bảy. (Hán bộ từ quyển thứ bốn mươi đến quyển thứ bốn mươi ba)

28. Phẩm Thập Thông thứ hai mươi tám. (Hán bộ phần đầu quyển thứ bốn mươi bốn)

29. Phẩm Thập Nhẫn thứ hai mươi chín. (Hán bộ phần sau quyển thứ bốn mươi bốn)

30. Phẩm A Tăng Kỳ thứ ba mươi. (Hán bộ phần đầu quyển thứ bốn mươi lăm)

31. Phẩm Thọ Lượng thứ ba mươi mốt. (Hán bộ phần giữa quyển thứ bốn mươi lăm)

32. Phẩm Chư Bồ Tát Trụ Xứ thứ ba mươi hai. (Hán bộ phần sau quyển thứ bốn mươi lăm)

33. Phẩm Phật Bất Tư Nghì thứ ba mươi ba. (Hán bộ quyển thứ bốn mươi sáu đến quyển thứ bốn mươi bảy)

34. Phẩm Như Lai Thập Thân Tướng Hải thứ ba mươi bốn. (Hán bộ phần đầu quyển thứ bốn mươi tám)

35. Phẩm Như Lai Tùy Hảo Quang Minh Công Đức thứ ba mươi lăm. (Hán bộ phần sau quyển thứ bốn mươi tám)

36. Phẩm Phổ Hiền Hạnh thứ ba mươi sáu. (Hán bộ trọn quyển thứ bốn mươi chín)

37. Phẩm Như Lai Xuất Hiện thứ ba mươi bảy. (Hán bộ từ đầu quyển thứ năm mươi đến hết quyển thứ năm mươi hai)

38. Phẩm Ly Thế Gian thứ ba mươi tám. (Hán bộ từ đầu quyển thứ năm mươi ba đến hết quyển thứ năm mươi chín)

PHẨM THẬP ÐỊNH THỨ HAI MƯƠI BẢY

(Hán bộ từ quyển thứ bốn mươi đến quyển thứ bốn mươi ba)

(Hán bộ quyển thứ 40)

Bấy giờ đức Thế Tôn ở trong đạo tràng Bồ Ðề tại nước Ma Kiệt Ðề vừa thành bực Chánh giác, nơi điện Phổ Quang Minh nhập tam muội tên Sát Na Tế Chư Phật, dùng sức Nhứt thiết trí tự thần thông hiện thân Như Lai thanh tịnh vô ngại không chỗ y tựa, không chỗ nhiễm trước, có thể làm cho người thấy đều được khai ngộ. Tùy nghi xuất hiện chẳng lỗi thời. Hằng trụ một tướng, chính là vô tướng. Cùng với mười Phật sát vi trần số đại Bồ tát câu hội. Chư Bồ tát này đều là bực Quán Ðảnh đầy đủ hạnh Bồ tát đồng như pháp giới vô lượng vô biên, đã được Phổ Kiến tam muội, đại bi an ổn tất cả chúng sanh, thần thông tự tại, thâm nhập trí huệ đồng với Như Lai, diễn nghĩa chân thiệt, đủ Nhứt thiết trí hàng phục chúng ma. Dầu nhập thế gian mà tâm luôn tịch tịnh, an trụ nơi giải thoát vô trụ của Bồ tát. Danh hiệu của các người là:

Kim Cang Huệ Bồ tát, Vô Ðẳng Huệ Bồ tát, Nghĩa Ngữ Huệ Bồ tát, Tối Thắng Huệ Bồ tát, Thường Xả Huệ Bồ tát, Na Dà Huệ Bồ tát, Thành Tựu Huệ Bồ tát, Ðiều Thuận Huệ Bồ tát, Ðại Lực Huệ Bồ tát, Nan Tư Huệ Bồ tát, Vô Ngại Huệ Bồ tát, Tăng Thượng Huệ Bồ tát, Phổ Cúng Huệ Bồ tát, Như Lý Huệ Bồ tát, Thiện Xảo Huệ Bồ tát, Pháp Tự Tại Huệ Bồ tát, Pháp Huệ Bồ tát, Tịch Tịnh Huệ Bồ tát, Hư Không Huệ Bồ tát, Nhứt Tướng Huệ Bồ tát, Thiện Huệ Bồ tát, Như Huyễn Huệ Bồ tát, Quảng Ðại Huệ Bồ tát, Thế Lực Huệ Bồ tát, Thế Gian Huệ Bồ tát, Phật Ðịa Huệ Bồ tát, Chơn Thiệt Huệ Bồ tát, Tôn Thắng Huệ Bồ tát, Trí Quang Huệ Bồ tát, Vô Biên Huệ Bồ tát, Niệm Trang Nghiêm Bồ tát, Ðạt Không Tế Bồ tát, Tánh Trang Nghiêm Bồ tát, Thậm Thâm Cảnh Bồ tát, Thiện Giải Xứ Phi Xứ Bồ tát, Ðại Quang Minh Bồ tát, Thường Quang Minh Bồ tát, Liễu Phật Chủng Bồ tát, Tâm Vương Bồ tát, Nhứt Hạnh Bồ tát, Thường Hiện Thần Thông Bồ tát, Trí Huệ Nha Bồ tát, Công Ðức Xứ Bồ tát, Pháp Ðăng Bồ tát, Chiếu Thế Bồ tát, Trì Thế Bồ tát, Tối An Ổn Bồ tát, Tối Thượng Bồ tát, Vô thượng Bồ tát, Vô Tỉ Bồ tát, Siêu Luân Bồ tát, Vô Ngại Hạnh Bồ tát, Quang Minh Diệm Bồ tát, Nguyệt Quang Bồ tát, Nhứt Trần Bồ tát, Kiên Cố Hạnh Bồ tát, Chú Pháp Vũ Bồ tát, Tối Thắng Tràng Bồ tát, Phổ Trang Nghiêm Bồ tát, Trí Nhãn Bồ tát, Pháp Nhãn Bồ tát, Huệ Vân Bồ tát, Tổng Trì Vương Bồ tát, Vô Trụ Nguyện Bồ tát, Trí Tạng Bồ tát, Tâm Vương Bồ tát, Nội Giác Huệ Bồ tát, Trụ Phật Trì Bồ tát, Ðà La Ni Dũng Kiện Lực Bồ tát, Trì Ðiạ Lực Bồ tát, Diệu Nguyệt Bồ tát, Tu Di Ðảnh Bồ tát, Bửu Ðảnh Bồ tát, Phổ Quang Chiếu Bồ tát, Oai Ðức Vương Bồ tát, Trí Huệ Luân Bồ tát, Ðại Oai Ðức Bồ tát, Ðại Long Tướng Bồ tát, Chất Trực Hạnh Bồ tát, Bất Thối Chuyển Bồ tát, Trì Pháp Tràng Bồ tát, Vô Vong Thất Bồ tát, Nhiếp Chư Thú Bồ tát, Bất Tư Nghì Quyết Ðịnh Huệ Bồ tát, Du Hí Vô Biên Trí Bồ tát, Vô Tận Diệu Pháp Tạng Bồ tát, Trí Nhựt Bồ tát, Pháp Nhựt Bồ tát, Trí Tạng Bồ tát, Trí Trạch Bồ tát, Phổ Kiến Bồ tát, Bất Không Kiến Bồ tát, Kim Cang Dũng Bồ tát, Kim Cang Trí Bồ tát, Kim Cang Diệm Bồ tát, Kim Cang Huệ Bồ tát, Phổ Nhãn Bồ tát, Phật Nhựt Bồ tát, Trì Phật Kim Cang Bí Mật Nghĩa Bồ tát, Phổ Nhãn Cảnh Giới Trí Trang Nghiêm Bồ tát,...

Mười Phật sát vi trần số đại Bồ tát như vậy, thuở xưa đều cùng với đức Tỳ Lô Giá Na Như Lai đồng tu những thiện căn hạnh của Bồ tát.

Bấy giờ Phổ Nhãn Bồ tát thừa thần lực của Phật, từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch y vai bên hữu, gối bên hữu quỳ sát đất, chấp tay bạch Phật rằng: "Bạch đức Thế Tôn! Con có chỗ muốn hỏi nơi đấng Như Lai Ðẳng Chánh giác, xin thương xót cho phép.”

Phật nói: "Phổ Nhãn! Cho phép ngươi hỏi. Ta sẽ giải thuyết cho ngươi được hoan hỷ.”

Phổ Nhãn Bồ tát thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Phổ Hiền Bồ tát và chúng Bồ tát an trụ nơi hạnh nguyện Phổ Hiền, thành tựu bao nhiêu tam muội giải thoát, mà hoặc nhập, hoặc xuất, hoặc có lúc an trụ nơi các đại tam muội của Bồ tát. Vì khéo nhập xuất nơi các đại tam muội quảng đại bất tư nghì của Bồ tát nên có thể ở nơi tất cả tam muội thần thông biến hóa tự tại không thôi nghỉ?”

Phật nói: “Lành thay! Này Phổ Nhãn! Người vì lợi ích cho chúng Bồ tát thuở quá khứ, vị lai và hiện tại mà hỏi nghĩa trên đây.

Này Phổ Nhãn! Phổ Hiền Bồ tát hiện đương ở tại đây, đã thành tựu thần thông tự tại bất tư nghì vượt lên trên tất cả Bồ tát, khó gặp gỡ được. Từ nơi vô lượng Bồ tát hạnh, Phổ Hiền phát sanh Bồ tát đại nguyện, những công hạnh đều đã thanh tịnh, đều không thối chuyển. Vô lượng môn Ba la mật, môn vô ngại đà la ni, môn biện tài vô tận Phổ Hiền đều đã thanh tịnh vô ngại cả. Do bổn nguyện lực, Phổ Hiền vận lòng đại bi lợi ích tất cả chúng sanh suốt thuở vị lai không hề nhàm mỏi.

Ngươi nên hỏi Phổ Hiền. Bồ tát ấy sẽ vì ngươi mà nói về tam muội tự tại giải thoát đó.”

Bấy giờ chúng Bồ tát trong hội nghe danh hiệu Phổ Hiền, tức thời chúng được vô lượng bất tư nghì tam muội, tâm được vô ngại yên tịnh chẳng động, trí huệ rộng lớn khó dò lường được, cảnh giới rất sâu ít ai sánh kịp, hiện tiền đều thấy vô lượng chư Phật, được Phật lực, đồng Phật tánh, chiếu sáng suốt ba thuở quá khứ, vị lai, hiện tại. Ðược phước đức vô cùng tận, tất cả thần thông đều đã đầy đủ.

Chư Bồ tát này đối với Phổ Hiền Bồ tát sanh lòng tôn trọng khát ngưỡng muốn thấy, nhưng nhìn khắp mọi nơi mà vẫn không thấy, cũng chẳng thấy tòa ngồi của Phổ Hiền Bồ tát.

Sự không thấy Phổ Hiền Bồ tát của đại chúng trên đây là do oai lực của Như Lai và cũng là thần thông tự tại của Phổ Hiền Bồ tát khiến như vậy.

Phổ Nhãn Bồ tát thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Phổ Hiền Bồ tát hiện nay ở đâu?.”

Phật nói: “Này Phổ Nhãn! Phổ Hiền Bồ tát hiện đương ngồi gần bên ta không hề dời chỗ."

Phổ Nhãn Bồ tát và chư Bồ tát lại ngó tìm khắp cả hội trường rồi thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Nay chúng con vẫn chưa thấy được thân và tòa ngồi của Phổ Hiền Bồ tát.”

Phật nói: “Ðúng thế! Vì cớ chi mà các ngươi chẳng thấy được? Này Phổ Nhãn! Vì trụ xứ của Phổ Hiền Bồ tát rất sâu bất khả thuyết. Phổ Hiền Bồ tát được vô biên môn trí huệ, nhập sư tử phấn tấn định, được lực dụng tự tại Vô thượng, vào nơi vô ngại thanh tịnh sanh mười trí lực của Như Lai, lấy pháp giới tạng làm thân, tất cả Như Lai đồng hộ niệm, khoảng một niệm có thể chứng nhập trí vô sai biệt của tam thế chư Phật. Vì thế nên các ngươi không thấy được.”

Phổ Nhãn Bồ tát nghe Phật nói công đức thanh tịnh của Phổ Hiền Bồ tát liền được mười ngàn vô số tam muội. Dùng sức tam muội lại khát ngưỡng quán sát muốn thấy Phổ Hiền Bồ tát, nhưng cũng vẫn chẳng thấy. Tất cả chư Bồ tát khác cũng chẳng thấy.

Bấy giờ Phổ Nhãn Bồ tát xuất tam muội thưa: "Bạch đức Thế Tôn! Con đã nhập mười ngàn vô số tam muội cầu thấy Phổ Hiền Bồ tát, nhưng vẫn chẳng được thấy. Chẳng thấy thân và thân nghiệp, ngữ và ngữ nghiệp, ý và ý nghiệp cùng tòa ngồi chỗ ở của Phổ Hiền Bồ tát.”

Phật nói: “Ðúng thế, đúng thế! Này Phổ Nhãn! Phải biết đều do Phổ Hiền Bồ tát an trụ trong sức bất tư nghì giải thoát.

Này Phổ Nhãn! Như ý ngươi nghĩ sao? Có người nào nói được trụ xứ của các huyễn tướng ở trong huyễn thuật văn tự chăng?”

Bạch Thế Tôn! Không thể nói được.

Này Phổ Nhãn! Tướng huyễn trong huyễn thuật còn không thể nói, huống là cảnh giới thân bí mật, cảnh giới ngữ bí mật và cảnh giới ý bí mật của Phổ Hiền mà có thể nhập có thể thấy được. Vì cảnh giới của Phổ Hiền Bồ tát thậm thâm bất tư nghì, vô lượng, đã ngoài hạn lượng.

Tóm lại, Phổ Hiền Bồ tát dùng kim cang huệ vào khắp pháp giới, nơi tất cả thế giới: vô sở hành, vô sở trụ. Biết thân của tất cả chúng sanh đều tức là phi thân, không đi không đến. Ðược không đoạn diệt vô sai biệt thần thông tự tại. Không y tựa không tạo tác không động chuyển, đến nơi biên tế rốt ráo của pháp giới.

Này Phổ Nhãn! Nếu ai được thấy Phổ Hiền Bồ tát, nếu được hầu hạ, nếu được nghe danh, nếu có tư duy, nếu có tưởng nhớ, nếu sanh tín giải, nếu siêng quán sát, nếu mới xu hướng, nếu đương tìm cầu, nếu phát thệ nguyện tiếp nối không dứt thời đều được lợi ích không luống uổng.

Bấy giờ Phổ Nhãn và chúng Bồ tát đối với Phổ Hiền Bồ tát sanh lòng khát ngưỡng trông mong được thấy, đồng xướng lên rằng: “Nam mô nhứt thiết chư Phật! Nam mô Phổ Hiền Bồ tát.”

Xướng ba lần như thế xong, chúng Bồ tát và Phổ Nhãn đồng cúi đầu đảnh lễ.

Phật bảo Phổ Nhãn Bồ tát và đại chúng: "Chư Phật tử! Các ngươi lại phải kính lễ Phổ Hiền Bồ tát ân cần cầu thỉnh. Rồi phải chuyên tâm quan sát mười phương, tưởng thân Phổ Hiền hiện ở trước mình. Suy gẫm như vậy khắp cả pháp giới, thâm tâm tín giải, nhàm lìa tất cả, thệ đồng một hạnh nguyện với Phổ Hiền Bồ tát vào nơi pháp chơn thiệt bất nhị, thân mình hiện khắp tất cả thế gian, biết rõ các căn tánh sai biệt của chúng sanh, khắp mọi nơi tập họp đạo Phổ Hiền.

Nếu các ngươi có thể phát đại nguyện như vậy thời sẽ được thấy Phổ Hiền Bồ tát.

Nghe Phật dạy xong, Phổ Nhãn Bồ tát và đại chúng đồng thời đảnh lễ cầu thỉnh được thấy Phổ Hiền Bồ tát.

Bấy giờ Phổ Hiền Bồ tát liền dùng sức giải thoát thần thông theo chỗ đáng hiện mà hiện sắc thân, làm cho tất cả chúng Bồ tát đều thấy Phổ Hiền Bồ tát ngồi trên tòa liên hoa gần đức Như Lai. Cũng thấy nơi tất cả thế giới khác, chỗ tất cả chư Phật, Phổ Hiền Bồ tát tuần tự nối tiếp mà đến. Cũng thấy nơi tất cả chư Phật kia diễn thuyết tất cả hạnh Bồ tát khai thị đạo nhứt thiết chủng trí xiển minh tất cả thần thông của Bồ tát, phân biệt tất cả oai đức của Bồ tát thị hiện tất cả tam thế chư Phật.

Bấy giờ Phổ Nhãn và chúng Bồ tát thấy thần biến này, lòng hớn hở và rất vui mừng, đều đảnh lễ Phổ Hiền Bồ tát tôn trọng xem như tất cả chư Phật mười phương.

Do thần lực của Phật và do sức tín giải của chúng Bồ tát cùng với sức bổn nguyện của Phổ Hiền Bồ tát tự nhiên kết tụ mười ngàn thứ mây báu: những mây hoa, mây tràng hoa, mây hương, mây hương bột, mây lọng, mây y phục, mây đồ trang nghiêm, mây trân bửu, mây hương đốt, mây lụa màu.

Bất khả thuyết thế giới chấn động sáu cách, trổi các thứ nhạc trời, tiếng vang xa đến bất khả thuyết thế giới. Phóng quang minh chiếu khắp bất khả thuyết thế giới làm cho ba ác đạo đều được thoát khổ. Nghiêm tịnh bất khả thuyết thế giới làm cho bất khả thuyết Bồ tát nhập hạnh Phổ Hiền, bất khả thuyết Bồ tát viên mãn hạnh nguyện Phổ Hiền thành bực Vô thượng Chánh giác.

Phổ Nhãn Bồ tát thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Phổ Hiền Bồ tát là bực trụ nơi oai đức lớn, trụ nơi vô đẳng, trụ nơi vô quá, trụ nơi bất thối, trụ nơi bình đẳng, trụ nơi bất hoại, trụ nơi tất cả pháp sai biệt, trụ nơi tất cả pháp vô sai biệt, trụ nơi tất cả chúng sanh tâm thiện xảo an trụ, trụ nơi tất cả pháp tự tại giải thoát tam muội.

Phật nói: “Ðúng thế! Ðúng thế! Như lời ngươi đã nói. Phổ Hiền Bồ tát có vô số công đức thanh tịnh. Những là vô đẳng trang nghiêm công đức, vô lượng bửu công đức, bất tư nghì hải công đức, vô lượng tướng công đức, vô biên vân công đức, vô biên tế bất khả xưng tán công đức, vô tận pháp công đức, bất khả thuyết công đức, nhứt thiết Phật công đức, xưng dương tán thán bất khả tận công đức.

Phật bảo Phổ Hiền Bồ tát rằng: “Phổ Hiền! Ngươi nên vì Phổ Nhãn và chúng Bồ tát trong đại hội mà nói mười đại tam muội, cho họ được khéo nhập và thành tựu viên mãn hạnh nguyện của Phổ Hiền.

Vì chư đại Bồ tát nói mười đại tam muội này khiến quá khứ Bồ tát đã được xuất ly, hiện tại Bồ tát đương được xuất ly, vị lai Bồ tát sẽ được xuất ly.

Ðây là mười: một là phổ quang đại tam muội, hai là diệu quang đại tam muội, ba là thứ đệ biến vãng chư Phật quốc độ đại tam muội, bốn là thanh tịnh thâm tâm hành đại tam muội, năm là tri quá khứ trang nghiêm tạng đại tam muội, sáu là trí quang minh tạng đại tam muội, bảy là nhiễu tri nhứt thiết thế giới Phật trang nghiêm đại tam muội, tám là chúng sanh sai biệt thân đại tam muội, chín là pháp giới tự tại đại tam muội, mười là vô ngại luân đại tam muội.

Chư đại Bồ tát mới có thể khéo nhập mười đại tam muội này. Tam thế chư Phật đã nói, sẽ nói và nay đương nói. Nếu chư Bồ tát mến thích tôn trọng tu tập mười đại tam muội này không trễ nải, thời được thành tựu. Những bực này gọi là Phật, là Như Lai, cũng gọi là đấng được mười trí lực, là đấng Ðạo Sư, đấng Ðại Ðạo Sư, là Nhứt thiết trí, là Nhứt Thiết Kiến, là Trụ Vô Ngại, là Ðạt Chư Cảnh, là Nhứt Thiết Pháp Tự Tại."

Bực Bồ tát này vào khắp tất cả thế giới mà không chấp trước thế giới, vào khắp tất cả chúng sanh giới mà không thấy tướng chúng sanh, vào khắp tất cả thân mà nơi thân được vô ngại, vào khắp tất cả pháp giới, mà biết pháp giới là vô biên, gần gũi tất cả tam thế chư Phật, thấy rõ tất cả pháp của chư Phật, khéo nói tất cả văn tự, thấu rõ tất cả giả danh, thành tựu đạo thanh tịnh của tất cả Bồ tát, an trụ tất cả hạnh sai biệt của Bồ tát, trong một niệm được khắp tất cả pháp tam thế, nói khắp tất cả giáo pháp của chư Phật, chuyển khắp tất cả pháp luân bất thối, nơi quá khứ, vị lai, hiện tại mỗi mỗi đời chứng khắp tất cả đạo Bồ đề, nơi trong mỗi mỗi Bồ đề này rõ khắp chỗ thuyết pháp của tất cả Phật.

Trên đây là môn pháp tướng của chư Bồ tát, là môn trí giác của chư Bồ tát, là môn nhứt thiết chủng trí vô thắng tràng, là môn các hạnh nguyện của Phổ Hiền Bồ tát, là môn mãnh lợi thần thông thệ nguyện, là môn nhứt thiết tổng trì biện tài, là môn tam thế chư pháp sai biệt, là môn nhứt thiết chư Phật thị hiện, là môn dùng Nhứt thiết trí an lập tất cả chúng sanh, là môn dùng Phật thần lực nghiêm tịnh tất cả thế giới.

Nếu Bồ tát nhập đại tam muội này được pháp giới lực vô cùng tận, được hư không hạnh vô ngại, được Pháp Vương Vị vô lượng tự tại như ngôi quán đảnh thọ chức của thế gian, được vô biên trí thông đạt tất cả, được quảng đại lực viên mãn mười thứ, thành tâm vô tránh nhập tịch diệt tế, đại bi vô úy dường như sư tử, là trượng phu trí huệ thắp đèn chánh pháp sáng, khen không thể hết tất cả công đức, hàng Thanh văn Duyên giác chẳng nghĩ bàn đến được.

Bồ tát này được Pháp giới trí, trụ vô động tế mà hay tùy khai diễn các pháp. Trụ nơi vô tướng khéo vào pháp tướng. Ðược tự tánh thanh tịnh tạng sanh nhà Như Lai thanh tịnh, khéo mở các pháp môn sai biệt mà dùng trí huệ rõ vô sở hữu. Khéo biết thời tiết để thường thật hành pháp thí khai ngộ tất cả, gọi là Trí Giả. Nhiếp khắp chúng sanh đều làm cho thanh tịnh. Dùng trí phương tiện thị hiện thành Phật đạo mà thường tu hành hạnh Bồ tát không cùng tận. Nhập cảnh giới Nhứt thiết trí phương tiện thị hiện các môn thần thông quảng đại.

Vì thế nên này Phổ Hiền! Nay ngươi phải nên phân biệt nói rộng mười đại tam muội của tất cả Bồ tát. Nay chúng hội này đều mong được nghe.”

Bấy giờ Phổ Hiền Bồ tát thừa ý chí của Như Lai, quán sát Phổ Nhãn và chúng Bồ tát mà nói rằng:

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát này có mười pháp môn vô tận.

Ðây là mười: một là chư Phật xuất hiện trí vô tận, hai là chúng sanh biến hóa trí vô tận, ba là thế giới như ảnh trí vô tận, bốn là thâm nhập pháp giới trí vô tận, năm là thiện nhiếp Bồ tát trí vô tận, sáu là Bồ tát bất thối trí vô tận, bảy là thiện quán nhứt thiết pháp nghĩa trí vô tận, tám là thiện trì tâm lực trí vô tận, chín là trụ quảng đại Bồ đề tâm trí vô tận, mười là trụ nhứt thiết Phật pháp Nhứt thiết trí nguyện lực trí vô tận.

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát này phát mười môn vô biên tâm.

Ðây là mười: một là phát tâm vô biên độ thoát tất cả chúng sanh, hai là phát tâm vô biên thừa sự tất cả chư Phật, ba là phát tâm vô biên cúng dường tất cả chư Phật, bốn là phát tâm vô biên thấy khắp tất cả chư Phật, năm là phát tâm vô biên thọ trì tất cả Phật pháp chẳng quyên mất, sáu là phát tâm vô biên thị hiện vô lượng thần biến của tất cả chư Phật, bảy là phát tâm vô biên vì được Phật lực nên chẳng bỏ tất cả Bồ đề hạnh, tám là phát tâm vô biên nhập khắp cảnh giới vi tế của Nhứt thiết trí diễn thuyết tất cả Phật pháp, chín là phát tâm vô biên nhập khắp cảnh giới quảng đại bất tư nghì của Phật, mười là phát tâm vô biên ham thích biện tài của Phật và lãnh thọ các Phật pháp, thị hiện những thân tự tại vào trong chúng hội đạo tràng của tất cả Như Lai, mười là phát tâm vô biên ham thích biện tài của Phật và lãnh thọ các Phật pháp, thị hiện những thân tự tại vào trong chúng hội đạo tràng của tất cả Như Lai.

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát này có mười môn nhập tam muội sai biệt trí.

Ðây là mười: một là đông phương nhập định tây phương khởi, hai là tây phương nhập định đông phương khởi, ba là nam phương nhập định bắc phương khởi, bốn là bắc phương nhập định đông phương khởi, năm là đông bắc phương nhập định tây nam phương khởi, sáu là tây nam phương nhập định đông bắc phương khởi, bảy là tây bắc phương nhập định đông nam phương khởi, tám là đông nam phương nhập định tây bắc phương khởi, chín là hạ phương nhập định thượng phương khởi, mười là thượng phương nhập định hạ phương khởi.

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát này có mười môn trí thiện xảo nhập đại tam muội.

Ðây là trí thiện xảo nhập phổ quang minh đại tam muội thứ nhứt của đại Bồ tát:

Ðại Bồ tát lấy Ðại Thiên thế giới làm một liên hoa, hiện thân ngồi kiết già khắp trên liên hoa này. Trong thân lại hiện đại thiên thế giới, trong đó có trăm ức tứ thiên hạ, mỗi mỗi tứ thiên hạ hiện trăm ức thân, mỗi mỗi thân nhập trăm ức trăm ức Ðại Thiên thế giới. Nơi thế giới này, mỗi mỗi tứ thiên hạ hiện trăm ức Bồ tát tu hành. Mỗi mỗi Bồ tát tu hành phát sanh trăm ức trăm ức thắng giải quyết định. Mỗi mỗi quyết định giải làm cho trăm ức trăm ức căn tánh viên mãn. Mỗi mỗi căn tánh thành tựu trăm ức trăm ức pháp hạnh bất thối của Bồ tát.

Những thân đã thị hiện đây chẳng phải một, chẳng phải nhiều. Nhập định và xuất định không bị lầm loạn.

Chư Phật tử! Như Lai Hầu A Tu La Vương, bổn thân cao bảy trăm do tuần, hóa hình cao mười sáu vạn tám ngàn do tuần, đứng giữa đại hải lộ nửa thân cao ngang đỉnh núi Tu Di. Dầu hóa thân cao mười sáu vạn tám ngàn do tuần, nhưng bổn thân của A Tu La Vương vẫn không hư hoại, các uẩn xứ giới đều như cũ, tâm không lầm loạn, nơi thân biến hóa không nghĩ là thân khác, cũng không nghĩ bổn thân là chẳng phải mình. Bổn thân luôn hưởng thọ các sự vui, mà thân biến hóa thường hiện các thứ tự tại thần thông oai lực.

Chư Phật tử! A Tu La Vương có tham sân si, còn đủ tánh kiêu mạn còn có thể biến hiện thân mình như vậy, huống là đại Bồ tát đã thân liễu đạt tâm pháp như huyễn, thế gian đều như mộng, chư Phật xuất thế đều như bóng hình, tất cả thế giới dường như biến hóa, ngôn ngữ âm thanh đều như vang, đã thấy pháp chơn thiệt, dùng pháp như thiệt làm thân mình, biết tất cả pháp bổn tánh thanh tịnh, rõ biết thân tâm không có thiệt thể, thân mình ở khắp vô lượng cảnh giới, dùng Phật trí quang minh quảng đại để tịnh tu tất cả hạnh Bồ đề.

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát trụ trong tam muội này vượt quá thế gian, xa lìa thế gian. Không bị mê loạn, không ai che chướng được.

Chư Phật tử! Như Tỳ kheo quán sát thân mình trụ nơi quán bất tịnh, thấy kỹ thân mình đều là bất tịnh.

Cũng vậy, đại Bồ tát trụ tam muội này quán sát pháp thân thấy các thế gian vào khắp trong thân mình, trong đó thấy rõ tất cả thế gian và pháp thế gian mà trọn không chấp trước. Trên đây là trí thiện xảo nhập phổ quang minh tam muội thứ nhứt.

Ðây là diệu quang minh đại tam muội thứ hai của đại Bồ tát:

Ðại Bồ tát này có thể nhập Ðại Thiên thế giới vi trần số Ðại Thiên thế giới. Nơi mỗi mỗi thế giới hiện Ðại Thiên thế giới vi trần số thân. Mỗi mỗi thân phóng Ðại Thiên thế giới vi trần số quang minh. Mỗi mỗi quang minh hiện Ðại Thiên thế giới vi trần số màu sắc. Mỗi mỗi màu sắc chiếu Ðại Thiên thê giới vi trần số thế giới. Trong mỗi mỗi thế giới điều phục Ðại Thiên thế giới vi trần số chúng sanh.

Những thế giới này nhiều loại chẳng đồng, Bồ tát điều biết rõ, đều nhập trong đó. Những thế giới đó cũng đều đến nhập nơi thân của Bồ tát, dầu vậy nhưng những thế giới đó vẫn không tạp loạn, các pháp cũng chẳng hoại diệt.

Chư Phật tử! Ví như mặt nhựt mọc lên chiếu núi Tu Di, chiếu bảy Bửu Sơn. Bảy Bửu Sơn và khoảng giữa Bửu Sơn đều có quang ảnh hiển hiện rõ ràng. Bóng mặt nhựt trên Bửu Sơn đều hiển hiện trong bóng giữa khoảng Bửu Sơn. Bóng mặt nhựt giữa khoảng bảy Bửu Sơn cũng đều hiển hiện trong bóng mặt nhựt trên Bửu Sơn. Xoay vần hiện bóng lẫn nhau như vậỵ

Có người nói bóng mặt nhựt hiện ra nơi bảy Bửu Sơn, có người nói bóng mặt nhựt hiện ra nơi khoảng giữa bảy Bửu Sơn. Có người nói bóng mặt nhựt nhập vào bảy Bửu Sơn, có người nói bóng mặt nhựt nhập vào khoảng giữa bảy Bửu Sơn. Nhưng bóng mặt nhựt này chiếu hiện lẫn nhau không có ngằn mé, thể tánh chẳng phải có cũng lại chẳng phải không. Chẳng ở nơi Bửu Sơn cũng chẳng rời Bửu Sơn, chẳng trụ nơi nước cũng chẳng rời nước.

Chư Phật tử! Cũng vậy, đại Bồ tát trụ nơi diệu quang minh đại tam muội, chẳng hư hoại tướng an lập của thế gian, chẳng diệt mất tự tánh các pháp thế gian, chẳng trụ trong thế giới, chẳng trụ ngoài thế giới. Ðối với Thế giới không chỗ phân biệt, cũng chẳng hư hoại tướng thế giới. Quán tất cả pháp nhứt tướng vô tướng cũng chẳng hư hoại tự tánh các pháp. Trụ luôn nơi tánh chơn như chẳng hề bỏ rời.

Chư Phật tử! Ví như nhà huyễn thuật, biết giỏi về huyễn thuật làm các sự huyễn nơi ngã tư đường, trong một ngày hay khoảng giây lát, hoặc hiện một ngày, hoặc hiện một đêm, hoặc hiện làm bảy ngày, bảy đêm, nửa tháng, một tháng, một năm, trăm năm. Tùy theo ý muốn, nhà huyễn thuận này hiện ra thành ấp, xóm, làng, suối, ao, sông, biển, mặt nhựt, mặt nguyệt, mây, mưa, cung điện, nhà cửa.

Chẳng vì huyễn hiện trải qua cả tháng cả năm mà hư hoại một ngày hay một giờ căn bổn. Cũng chẳng vì thời gian căn bổn ngắn ngủi mà hư hoại năm tháng huyễn hiện. Tướng huyễn hiện rõ, ngày giờ căn bổn không mất.

Cũng vậy, Ðại Bồ tát nhập diệu quang minh đại tam muội này hiện vô số thế giới vào một thế giới. Vô số thế giới đó, mỗi mỗi thế giới đều có đất, nước, gió, lửa, đại hải, các núi, thành ấp, vườn rừng, nhà cửa, thiên cung, long cung, bát bộ cung điện, đủ cả mọi sự trang nghiêm. Cũng có ba cõi: cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc, Tiểu Thiên thế giới, Ðại Thiên thế giới, nghiệp hành quả báo, chết đây sanh kia, tất cả thời tiết của thế gian: giờ, phút, ngày, đêm, tháng, năm, kiếp thành, kiếp hoại, cõi nước thanh tịnh, chúng Bồ tát chầu chực thần thông tự tại, giáo hóa chúng sanh. Khắp nơi trong các cõi nước đó có vô lượng nhơn chúng khác loài khác tướng, vô lượng vô biên chẳng thể nghĩ bàn. Nghiệp lực thanh tịnh thuở quá khứ vị lai hiện tại xuất sanh vô lượng trân bửu thượng diệu. Những việc như trên đều thị hiện đủ cả vào nơi một thế giới.

Ðại Bồ tát ở nơi đây đều thấy rõ khắp cả; vào khắp, xem khắp, nghĩ khắp, rõ khắp. Dùng trí vô tận đều biết như thiệt. Chẳng vì những thế giới kia nhiều mà hư hoại một thế giới này. Chẳng vì một thế giới này mà hư hoại nhiều thế giới kia.

Tại sao vậy? Vì Bồ tát biết tất cả pháp đều là vô ngã. Ðây gọi là nhập vô mạng pháp vô tác pháp.

Vì Bồ tát nơi tất cả thế gian siêng tu hành pháp vô tránh nên gọi là bực an trụ pháp vô ngã.

Vì Bồ tát như thiệt thấy tất cả thân đều từ duyên khởi nên gọi là bực an trụ pháp vô chúng sanh.

Vì Bồ tát biết tất cả pháp sanh diệt đều từ nhơn mà sanh nên gọi là bực an trụ pháp vô bổ đặc dà la.

Vì Bồ tát biết các pháp bổn tánh bình đẳng nên gọi là bực an trụ pháp vô ý sanh vô ma nạp bà.

Vì Bồ tát biết các pháp bổn tánh tịch tịnh nên gọi là bực an trụ pháp tịch tịnh.

Vì Bồ tát biết các pháp nhứt tướng nên gọi là bực an trụ pháp vô phân biệt.

Vì Bồ tát biết pháp giới không có các thứ pháp sai biệt nên gọi là bực an trụ pháp bất tư nghì.

Vì Bồ tát siêng tu tất cả phương tiện giỏi điều phục chúng sanh nên gọi là bực an trụ pháp đại bi.

Chư Phật tử! Ðại Bồ tát có thể đem vô số thế giới nhập vào một thế giới, biết vô số chúng sanh nhiều loại khác nhau, thấy vô số Bồ tát đều phát tâm, xem vô số chư Phật xuất hiện mọi nơi. Chư Phật đây diễn nói bao nhiêu chánh pháp, các Bồ tát đây đều lãnh thọ cả. Cũng thấy thân mình tu hành trong các đạo tràng đó.

Dầu vậy, nhưng chẳng bỏ nơi đây mà thấy chỗ kia, cũng chẳng bỏ chỗ kia mà thấy tại đây. Thân kia, thân đây không có sai biệt, vì nhập pháp giới vậy.

Thường siêng quán sát không thôi nghĩ chẳng bỏ rời trí huệ, vì chẳng thối chuyển vậy.

Như là huyễn thuật ở một nơi nào đó hiện các sự huyễn, chẳng vì nơi hiện huyễn sự mà hư hoại bổn xứ, chẳng vì thời gian huyễn mà hư hoại ngày giờ căn bổn.

Cũng vậy, đại Bồ tát nơi không có quốc độ hiện ra quốc độ. Nơi có quốc độ hiện không quốc độ. Nơi có chúng sanh hiện không chúng sanh, nơi không chúng sanh hiện có chúng sanh. Không sắc hiện có sắc, có sắc hiện không sắc. Trước chẳng làm loạn sau, sau chẳng làm loạn trước.

Ðại Bồ tát biết tất cả pháp thế gian đều đồng như huyễn hóa. Vì biết pháp huyễn nên biết trí huyễn. Vì biết trí huyễn nên biết nghiệp huyễn.

Ðã biết trí huyễn và nghiệp huyễn nên khởi huyễn trí xem tất cả nghiệp như là huyễn thuật thế gian. Chẳng xứ mà hiện huyễn, cũng ở ngoài bổn chẳng ở ngoài huyễn mà có bổn xứ.

Cũng vậy, đại Bồ tát chẳng ở ngoài hư không mà nhập thế gian, cũng chẳng ở ngoài thế gian mà nhập hư không. Tại sao vậy? Vì hư không và thế gian không sai biệt, trụ nơi thế gian cũng trụ nơi hư không.

Ðại Bồ tát ở trong hư không hay thấy hay tu tất cả công nghiệp sai biệt diệu trang nghiêm của thế gian. Khoảng một niệm đều rõ biết được vô số thế giới hoặc thành hoặc hoại, cũng biết các kiếp tuần tự nối tiếp. Trong khoảng một niệm hiện vô số kiếp, nhưng cũng chẳng làm cho một niệm đó rộng lớn ra.

Ðại Bồ tát được huyễn trí giải thoát bất tư nghì, đến nơi bỉ ngạn, trụ nơi huyễn tế, nhập ở huyễn số thế gian, tư duy các pháp thảy đều như huyễn, chẳng trái huyễn thế, cùng tận nơi huyễn trí, rõ biết tam thế cùng huyễn không khác, thông đạt quyết định, tâm không ngằn mé.

Như chư Như Lai trụ trí như huyễn, tâm Phật bình đẳng. Cũng vậy, đại Bồ tát biết các thế gian thảy đều như huyền, với tất cả chỗ đều không chấp trước, không có ngã sở.

Như là huyễn thuật hiện các sự huyễn, dầu chẳng đồng ở với các huyễn sự đó, nhưng vẫn không mê lầm đối với các huyễn sự.

Cũng vậy, đại Bồ tát, biết tất cả pháp đến rốt ráo bỉ ngạn, tâm chẳng chấp ngã hay nhập nơi pháp, cũng chẳng lầm loạn nơi các pháp.