Ai Là Người Sau

Thiền sư Thiên Hoàng tham vấn thiền sư Thạch Đầu, vừa thấy mặt liền hỏi :
- Nếu siêu thoát ngoài định huệ, xin hỏi thầy muốn nói với người khác cái gì ?
Thạch Đầu đáp :
- Điều căn bản của ta ở đây không có người trói cột, nói cái gì là siêu thoát ?
- Thầy nói như thế, gọi người nào là giải thoát ?

- Ông biết “Không” chăng ?
- Đối với con, không đã có tâm đắc.
- Chao ôi ! chẳng hiểu được ông, hay là ông người bên kia đến (chỉ cho mê thế gian).
- Con không phải người bên kia.
- Ta đã biết chỗ ông đến rồi.
- Sao thầy không có chứng cứ gì mà vu oan con ?
- Thân của ông là chứng cứ.
- Bốn đại vốn không, năm ấm không có, vậy rốt cuộc lấy cái gì để chỉ dạy người sau ?
Thạch Đầu hét to một tiếng, quở :
- Xin hỏi, ai là người sau chúng ta ?
Ngay tiếng hét này, Thiên Hoàng hoát nhiên đại ngộ.

Lời bình :

Trong thật tướng chân lý, xưa nay tất cả đều như không, không có sự đối đãi thị phi, tốt xấu. Ví như trói cột và giải thoát, không và có, trước và sau, những thứ này là pháp tương đối, không hợp với thiền. Thiền lìa tứ cú, bặt bách phi, không nói nó là gì cả, thậm chí hoàn toàn không có mảy may khái niệm. Nếu học giả thấy các sự vật là không, thì liền được ngộ đạo.