Cây quýt có tên khoa học là Citrus deliosa Tenero thuộc họ Cam (Rutaceae). Với chanh thì có thể “vắt chanh bỏ vỏ” nhưng với việc sử dụng trái cây để trị bệnh thì xin đừng, vì trong lớp vỏ của nhiều loại trái cây có hoạt chất núp kín
Vỏ Quýt - vị thuốc quý giá
Trái quýt là một thí dụ điển hình. Vỏ quýt, bên cạnh vai trò tàng trữ tinh dầu để quýt có mùi thơm độc đáo thì nó còn là một dược liệu đa năng.
- Trần bì: là vỏ quýt chín đã phơi, sấy khô (để càng lâu năm càng tốt).
- Thanh bì: là vỏ quả quýt còn xanh đã phơi sấy khô.
Từ bao đời là vị thuốc quen thuộc trong Đông y. Gừng già chưa biết sẽ cay thế nào chứ vỏ quýt càng “chai mặt” trong chốn phong trần thì càng cao giá.
Không cần phải phơi khô mới nên thuốc, quýt và một số trái cây khác (như tắc...), trước hết là nguồn cung cấp sinh tố C để phòng chống stress, giúp vết thương mau lành, khiến da lâu già.
Thành phần sinh tố C và tiền sinh tố A trong quýt có tác dụng cộng hưởng, nhờ đó cơ thể có thể trì hoãn quy trình lão hóa, cụ thể là tình trạng xơ vữa mạch máu và thoái hóa võng mạc. Dọn bữa ăn cho người cao tuổi mà quên trái quýt thì đúng là thiếu sót lớn.
Cụ thể hơn nữa, theo các chuyên gia ngành dinh dưỡng ở Canada, hai hoạt chất trong quýt mang tên Tangeretin và Nobiletin có công năng phòng ngừa ung thư vú với tác dụng mạnh gấp 250 lần hoạt chất trong đậu nành. Quít nhờ đó nên được xem là món ăn tráng miệng nằm lòng cho quý bà vào tuổi mãn kinh cũng như cho phụ nữ đang bị rối loạn nội tiết tố.
Cũng theo các nhà nghiên cứu ở Canada, có thể tăng cường tác dụng ngừa ung thư vú nếu phối hợp hai nhóm hoạt chất trong quýt và đậu nành. Thầy thuốc ngành ung bướu ở Nhật đi xa hơn nữa khi xác minh hoạt chất trong quýt có khả năng ức chế tiến độ phát triển của ung thư máu, với lợi điểm không gây hại trên tế bào bình thường.
Quýt ngọt ai mà không thích. Nhưng phần lớn hoạt chất chống ung thư của quýt lại nằm trong lớp vỏ. Do đó, khi dùng quýt, chanh, tắc như món ăn nên thuốc thì ráng tìm cách vớt vát phần vỏ, càng nhiều càng tốt. Tuy chưa hề qua lớp tu nghiệp về dinh dưỡng nhưng nhiều bà mẹ Việt Nam quá sành về cách ứng dụng hoạt chất trong vỏ tắc, vỏ chanh... nên dầm vỏ làm thuốc trị ho; giữ lớp vỏ lúc làm chanh muối, hay ô mai trần bì...
Quýt, tắc, chanh không bao giờ thiếu ở nước mình. Có thiếu chăng là thiếu lời khuyên của thầy thuốc có tầm nhìn rộng hơn phòng mổ, lớn hơn chiếc máy xạ trị, sâu hơn dược phẩm đặc hiệu.
Dưới đây là 1 số tác dụng của vỏ quýt:
1.Trị đau đầu
Khi bị đau đầu, bạn hãy đun sôi vỏ cam, quýt rồi xông mặt. Chưa đến 10 phút, hơi nóng mang theo hương tinh dầu sẽ làm bạn dịu hẳn cơn đau, tinh thần tỉnh táo và sảng khoái hơn.
2.Tạo cảm giác ngon miệng
Bạn hay các thành viên trong gia đình cảm thấy chán ăn, không ngon miệng? Chỉ cần nấu sôi hỗn hợp vỏ quýt khô băm nhuyễn và nước, đậy kín để hãm trong vài phút, sau đó lược lại cho sạch. Uống mỗi lần 1/3 ly nước hãm ấm từ 2 đến 3 lần một ngày trước bữa ăn khoảng nửa giờ giúp tạo cảm giác ngon miệng khi ăn.
Vỏ quýt thái lát mỏng, rửa sạch, phơi khô trộn thêm lá trà xanh (hoặc lá trà đã phơi khô) nấu thành hỗn hợp nước trà thơm ngon, có tác dụng làm cho tinh thần thoải mái và kích thích ngon miệng.
Hương vị tươi mới tỏa ra từ vỏ quýt cộng thêm lá trà xanh nhiều công dụng sẽ giúp tinh thần sảng khoái, không cảm thấy mệt mỏi hay buồn ngủ.
3. Mang lại cảm giác hưng phấn
Hương thơm từ vỏ cam có tác dụng an thần. Trong khi đó, hương thơm từ vỏ quýt tạo tâm trạng hưng phấn, kích thích những cảm xúc tích cực. Vì thế, khi bị mất ngủ, tinh thần căng thẳng hoặc huyết áp cao, tim đập nhanh, bạn có thể tận hưởng những hương thơm quyến rũ này.
4. Giúp da tay mềm - trị nứt nẻ da
Sau khi làm bếp, lau chùi xoong, nồi, các loại hóa chất trong xà bong, nước rửa chén... làm cho da tay bạn bị khô, ráp. Chỉ cần dùng mặt trong của vỏ cam, quýt lau lên da, bàn tay bạn sẽ trở nên mềm mại hơn.
Trị nứt nẻ: xao vỏ quýt cho khô, sau đó nghiền thành bột nhỏ, cho thêm chút dầu thực vật rồi trộn đều.
Dùng hỗn hợp ấy bôi lên vùng da bị nứt nẻ do thời tiết hay thiếu chất dinh dưỡng. Dầu quýt cộng thêm với dầu thực vật có tác dụng bôi trơn vùng da khô nẻ, rạn nứt, đồng thời cung cấp độ ẩm nuôi dưỡng da trong thời gian dài.
5.Khử mùi
Các loại vỏ cam, quýt có công dụng kháng khuẩn nên bạn có thể cắt nhỏ, phơi sấy khô để tẩy trùng phòng ốc trong nhà và xua muỗi. Nếu tủ lạnh nhà bạn bị hôi, chỉ cần cho vào đó một miếng vỏ quýt đã khô. Khi đốt than đề sưởi hoặc nấu ăn thường có mùi rất khó chịu, cho vào bếp vài miếng vỏ quýt, cam khô, mùi than sẽ được khử bớt.
6. Làm sáng bóng vòi nước
Các vòi nước trong gia đình sau một thời gian sử dụng sẽ bị xỉn, mờ. Lấy vỏ cam, quýt lau lên trên bề mặt vòi nước, giúp các vòi nước trong nhà bạn luôn sạch và sáng bóng.
7. Lau sàn gỗ
Sàn nhà bạn lót bằng gỗ, hay bị mùi ẩm mốc vì trời mưa. Chỉ cần đun sôi vỏ cam, pha với nước và lau sàn. Sàn gỗ nhà bạn sẽ sạch bóng và có mùi tinh dầu thoang thoảng rất dễ chịu.
8.Trị đau lạnh bụng:
Cho hỗn hợp vỏ quýt và gừng tươi vào nước rồi đun sôi, uống khi hỗn hợp này còn nóng có công dụng trị chứng lạnh bụng và buồn nôn.
9.Trị đầy hơi, thông khí huyết:
Dùng vỏ quýt tươi, cho vào nước rồi đun sôi, cho thêm đường trắng nấu thành hỗn hợp canh, uống nóng là tốt nhất. Bài thuốc này có tác dụng trị đầy hơi, thông khí huyết, khô rát họng
10.Trị ho
Cách làm: Dùng 5g vỏ quýt đã phơi khô, cho thêm 2 cốc nước rồi đun sôi. Khi hỗn hợp này sôi, cho thêm lượng nhỏ gừng tươi và đường đỏ, uống khi còn nóng.
Cũng có thể dùng vỏ quýt tươi, thái nhỏ, có thể dùng đường trắng thay thế bỏ vào đun sôi cũng có tác dụng tiêu đờm và trị ho hiệu quả.
11.Chữa chứng dạ dày lạnh gây nôn: Lấy 8g vỏ quýt, 6g sa nhân và 3 lát gừng tươi cho vào cùng lượng nước vừa đủ để nấu lấy nước uống lúc còn nóng ấm.
12.Chữa tiêu hóa kém: Dùng 8g vỏ quýt, 4g bán hạ, 4g phục linh, 2g cam thảo, cho vào cùng 3 chén nước, nấu còn lại 1 chén, chia làm 2 lần, dùng trong ngày, lúc còn nóng ấm.
13.Trị say xe
Trước khi lên ô tô, tàu thủy, hay máy bay 1 giờ, nên ngửi trực tiếp vỏ quýt tươi đã được bóp giập làm nhiều lần sao cho dầu hương quýt bay ra.
Sau khi lên các loại phương tiện dễ gây say trên, tiếp tục lặp lại những thao tác trên sao cho ngửi được lượng dầu hương quýt tối đa nhất.
Trong vỏ quýt có chứa loại tinh dầu thơm đặc biệt, có tác dụng hạn chế và ngăn ngừa cảm giác khó chịu, chóng mặt, buồn nôn khi đi xe đường dài.
14. Trị viêm phế quản mãn tính
Cách làm: Vỏ quýt tươi từ 5 - 15 g, bỏ vào nước lọc rồi đun sôi, gạn lấy nước uống hàng ngày.
Thành phần chất đặc biệt trong vỏ quýt có tác dụng làm dịu mát phế quản, thông khí, có thể làm giảm đáng kể tình trạng viêm loét phế quản, nhanh lành vết viêm nhiễm.
15. Trị táo bón
Cách làm: Sử dụng 12g vỏ quýt tươi hoặc 6g vỏ quýt khô cho vào nước rồi đun sôi. Nên uống hỗn hợp này khi còn nóng, uống hàng ngày mới phát huy tác dụng trị táo bón tốt nhất.
16. Giã rượu
Cách làm: Dùng 30g vỏ quýt tươi, cho thêm chút muối rồi đun sôi có tác dụng giải rượu rất tốt.
17. Trị nghiến răng khi ngủ
10 phút trước khi đi ngủ, nên ngậm 1 lát nhỏ vỏ quýt. Cứ ngậm như vậy cho đến khi chìm vào giấc ngủ, nếu thấy khó chịu có thể thay thế vỏ quýt khác.
Vị hương nhẹ nhàng của vỏ quýt khiến bạn chìm vào giấc ngủ nhanh hơn, hơn nữa, vỏ quýt cũng là “ vật cản” khiến bạn khó có thể nghiến răng khi ngủ.
18. Trị ghê răng
Mức độ ghê răng khi ăn đồ chua của người già hay những người có hàm răng nhạy cảm là khác nhau. Thực ra, có 1 cách trị ghê răng khi ăn cam hay quýt chua, đó là dùng vỏ cam, quýt còn thừa thái nhỏ hòa nước uống. Cách làm này vừa hiệu quả lại tận dụng tối đa tác dụng của cả ruột và vỏ quýt.
19. Trị viêm tuyến sữa
Viêm tuyến sữa thường xuất hiện ở các bà mẹ đang trong thời kỳ cho con bú. Để điều trị chứng bệnh này hiệu quả, nên dùng cách sau.
Dùng 30g vỏ quýt tươi, 6g cam thảm trộn đều cho nước vào đun sôi, sử dụng hàng ngày( có thể dùng thay cho nước lọc).
20. Trị chứng hôi miệng
Ngậm 1 lát vỏ quýt tươi nhỏ trong miệng thường xuyên, từ 5 - 10 phút/ lần. Hoặc có thể nhai trực tiếp vỏ quýt tươi sẽ rất hữu hiệu trong trị chứng hôi miệng.
21. Trị ngộ độc do ăn cua, cá
Sử dụng lượng vỏ quýt thích hợp rồi đun sôi gạn lấy nước uống làm nhiều lần có thể làm chậm quá trình phát tác độc tố do ăn cua hay cá.
Trong trường hợp trúng độc nặng, cần cho uống hỗn hợp trên ngay sau khi phát hiện, rồi nhanh chóng chuyển bệnh nhân tới cơ sở y tế để chữa trị kịp thời.
22. Trị chứng khó tiêu hóa
Ngâm 50g vỏ quýt vào rượu. Loại rượu ngâm này có tác dụng bổ tì vị, trị chứng nôn mửa kéo dài. Đặc biệt khi ăn những thực phẩm nhiều chất béo, nhiều đường có tác dụng tiêu hóa rất tốt.
23. Tiêu đờm
Cho vỏ quýt đã rửa sạch vào bình chứa rượu trắng, ngâm hỗn hợp này trong khoảng 20 ngày là có thể dùng được. Hỗn hợp này có mùi vị đậm đà, kích thích ngon miệng lại có tác dụng tiêu đờm hiệu quả.
24. Trị cảm, phong hàn
Cho vỏ quýt tươi, gừng tươi, đường đỏ nấu sôi nhuyễn thành canh, dùng liên tục cho đến khi khỏi bệnh cảm cúm, phong hàn, ho có đờm, nôn mửa.
25. Trị viêm tuyến tụy
Theo nghiên cứu của các chuyên gia sức sức khỏe hàng đầu Trung Quốc, vỏ quýt là một trong những nguyên liệu có tác dụng ngăn chặn và chữa trị viêm tuyến tụy vô cùng hiệu quả.
Cách làm: Dùng 30g vỏ quýt, 10g cam thảo, cho nước vào đun sôi uống hàng ngày.
thí dụ, vai trò, tàng trữ, tinh dầu, dược liệu, trần bì, lâu năm, quen thuộc, đông y, thế nào, phong trần, trước hết, sinh tố, vết thương, thành phần, tiền sinh, tác dụng, cơ thể, có thể, trì hoãn, quy trình
Ý kiến bạn đọc