Thần cơ thật luận - Phần 2

***

Chỉ có một mảnh chăn để bận,

Nhưng vui lòng đem cúng sư tăng.

Giá trị châu ngọc khó sánh bằng,

Ít người được từ tâm như thế.

Chúng sanh lấy đó làm tỉ lệ.

530. Trong nhà tu đến kẻ ngoài đời,

Khi muốn đem thí của thí lời,

Phải thành thật từ nơi tâm não.

Giúp đỡ cho người do lòng thảo,

Chớ không do lòng háo lợi danh.

Và cũng không mong biết ơn mình,

Lòng thảo ấy giống tình của Phật.

Cho thấy mất nhưng đâu có mất,

Giữ tưởng còn nhưng thật không còn.

Của tuy mòn phước đức chẳng mòn,

540. Sự còn mất do lòng chọn lựa.

Việc tốt xấu tự mình sửa chữa,

Phước đức là cái cửa giải oan.

Nợ hồng trần muốn được rảnh rang,

Người nên sớm mở toan cửa ấy.

Phải lo tính trước khi sóng dậy,

Nổi gió rồi quát cạy sao xong.

Biết rằng khi chết nắm tay không,

Chớ tạo nghiệp ác trong lẽ sống.

Tạo nghiệp ác dù dầy hay mỏng

550. Cũng phải đền chẳng trốn khỏi đâu.

Nghiệp mỏng thì bị nhẹ thảm sầu,

Nghiệp dầy phải chịu đau khổ nặng.

Chúng sanh nhớ thật tâm tránh hẳn,

Đừng khinh thường nhầm lẫn nhỏ nhen.

Tập cho lòng sợ lỗi được quen,

Lần lượt sẽ trở nên hoàn thiện.

Thuốc thường hút lâu thành ra nghiện,

Tội hay làm sẽ biến thói quen.

Việc nhơn từ lòng cố đua chen,

560. Tánh hung ác đâu len vào được.

Suốt đời vẫn lo làm việc phước,

Một lòng nguyền giải thoát hồng trần;

Tất không còn bị nghiệp chuyển luân,

Đời sau hết chịu cơn sanh tử.

Còn sống chết vì còn nghiệp dữ,

Hết luân hồi vì đã trọn lành.

Cõi ta bà tất cả chúng sanh,

Chớ để dạ mong manh việc ác.

Một lần lọt vào đường sống thác,

570. Dễ bị đời dẫn dắt trăm lần.

Há không lo dừng lại bước chân

Cho khỏi kiếp trầm luân khổ hải.

Rừng mê rất có nhiều cạm bẫy,

Không chạy ra tất phải máng vào.

Khi bị rồi khó nỗi bôn đào,

Thân ấy sẽ ra sao thử nghĩ?

Tuồng đời rất có nhiều dối mị,

Nhiều muốn ham nhiều bị gạt lừa.

Bã lợi danh chớ có mến ưa,

580. Sự tài sắc đừng mơ mộng đến.

Tránh khỏi các việc đời rù quến,

Mới mong ra khỏi bến mê tân.

Nếu còn chìu thị dục nơi thân,

Thì còn bị nhiều cơn chìm nổi.

Còn mê tất nhiên còn tăm tối,

Rán làm cho hết thói say mê.

Cõi siêu sanh thấy lối trở về,

Được khoái lạc còn chi sánh kịp.

Còn mê tất là còn tạo nghiệp,

590. Nghiệp còn thì còn kiếp luân hồi.

Mê là nguồn gốc tạo ra đời,

Khi đời hết vì người mê hết.

Bởi mê thấy vật chi cũng mết,

Thân chết nhưng không chết nghiệp mê.

Mê đâu thì sanh đó không xê,

Luân hồi bởi tại mê mà có.

Điều ấy chúng sanh nên nhớ rõ,

Bứng gốc mê cho nó hết sanh;

Tất không còn bị nghiệp hoành hành,

600. Chừng đó mới trở thành tự tại.

Lầm lạc biết quầy đầu trở lại,

Cố đi dầu xa mấy cũng gần.

Đem phàm thân đổi lấy Phật thân;

Vạn sự ở tinh thần cương quyết.

Lo liệu trước khi đời tận diệt;

Gần lâm chung hối tiếc đã rồi.

Việc đáng thôi phải nhứt quyết thôi,

Thì mới trở thành người siêu thoát.

Cõi thế gian là nơi tội ác,

610. Kém thiện tâm khó vượt cho qua.

Có tinh thần như Phật Thích Ca,

Mới có thể lìa xa tục lụy.

Muốn thành Phật mà không đại chí,

Khó thắng qua lũ quỉ trong đời.

Đứa nầy kêu kế đứa nọ mời,

Đã làm biết bao người sa ngã.

Kẻ dục vọng còn nằm trong dạ,

Chưa hoàn toàn phóng xả khỏi tâm.

Mặc dù là ngồi giữa thiền lâm,

620. Chưa chắc khỏi đời làm cho hoại.

Tâm trần tục không còn một mảy,

Dù ở nơi đường cái chợ đông,

Cũng như ngồi ở chỗ vắng không,

Vẫn giữ được cõi lòng thanh tịnh.

Thật tâm định lúc nào cũng định,

Trước Phật như trước cảnh người đời.

Vẫn bình tâm chẳng sự đổi dời,

Người tu phải xong nơi định ấy.

Định không có huệ không thể thấy;

630. Huệ không thì khó giải nghiệp mê.

Muốn định thì phải tỉnh mọi bề,

Tâm thật tỉnh là kề định huệ.

Định huệ vốn hoàn toàn liên hệ,

Như đèn dầu không thể tách đôi.

Định được rồi thì huệ đến nơi,

Huệ có bởi định rồi mới có.

Định huệ đủ tâm thần sáng tỏ,

Như giấc mê được mở mắt ra.

Cảnh mộng và cảnh thật khác xa,

640. Mê thấy khác tỉnh ra thấy khác.

Chưa định huệ như mù đi lạc,

Định huệ như sáng mắt đúng đường.

Kẻ hoàn toàn không biết hướng phương,

Người thật rất thông đường đi tới.

Không biết hướng thành ra bối rối,

Hiểu rành đường nên mới thung dung.

Không thấy nên vấp ngã lung tung,

Được thấy rõ thì không đụng chạm.

Bởi không thấy mới gây khổ thảm,

650. Nhờ thấy nên chẳng bám nợ đời.

Thật khác nhau một vực một trời,

Người tu phải đặt nơi định huệ.

Thành lòng phát những lời đại thệ,

Thệ độ vô số kể chúng sinh;

Thệ trừ xong phiền não nơi mình;

Thệ học hết pháp lành của Phật;

Thệ thành Phật cao siêu tột bực,

Ngày đêm luôn gắng sức tu hành.

Những lời thề ấy phải đạt thành,

660. Dù phải chịu muôn nghìn đau khổ.

Không thành được tự mình khó độ,

Thì còn mong cứu khổ được ai.

Tập cho mình bơi lội thật hay,

Mới có thể vớt người chìm đắm.

Ngày đêm phải tự mình suy gẫm,

Ngăn gió trần cho lặng sóng tâm.

Sóng tâm còn, còn thấy lạc lầm,

Trời tròn lại thấy nhăn xẹo xọ.

Sóng thì đục vật không lộ rõ,

670. Lặng thì trong chiếu tỏ thiên hình.

Sớm làm cho tâm được thanh bình,

Là sớm được đạt thành trí huệ.

Trí huệ có tất xong đại thệ,

Không sợ làm cho kẻ khác lầm.

Chẳng khác nào đi khoảng tối tăm,

Trong tay sẵn có cầm ngọn đuốc,

Sẽ giúp cho kẻ an tâm được,

Mà chính mình cũng bước vững vàng.

Đuốc làm cho mình thấy rõ ràng,

680. Trí huệ giúp người tan mê muội.

Được có của nhờ lo cậm cụi,

Đắc đạo mầu nhờ gội trần tâm.

Quyết tu hành tất đạt huyền thâm,

Chớ ngờ Phật xa xăm khó gặp.

Nếu chịu khó ngày đêm tu tập,

Sớm muộn gì cũng đắc đạo mầu.

Vạn sự do chí quyết làm đầu,

Chí đã quyết thế nào cũng được.

Đừng hèn yếu trước điều trái ngược,

690. Chớ rụt rè trong cuộc gian nguy.

Phải kiên trinh phải đủ gan lì,

Thắng chướng ngại thắng khi thử thách.

Dẹp ích kỷ dẹp lòng kiêu cách,

Dẹp tham lam, dẹp nết dâm ô,

Dẹp gian phi dẹp tánh hàm hồ,

Thói ganh ghét cũng lo dẹp quét.

Dẹp chửi mắng dẹp lời láo khoét,

Dẹp thêu thùa, dẹp hết ác ngôn,

Dẹp gắt gay, dẹp tánh tự tôn,

700. Dẹp trộm cướp dẹp luôn sát hại,

Dẹp giận dữ dẹp lòng ngu dại,

Thường gìn cho quảng đại tấm lòng.

Kẻ tại gia cần phải lo xong,

Khi giao tiếp ở trong xã hội,

Cùng kẻ khác hằng ngày đáp đối,

Việc nọ kia trao đổi rất thường.

Những sự nào nên thắng nên nhường,

Cần phải biết tận tường mọi việc.

Vừa là giữ cho mình tinh khiết,

710. Vừa giúp cho đời biết sạch nhơ.

Tránh không cho danh lợi làm mờ,

Ngăn tài sắc gạt lừa tội lỗi.

Lấy giới luật ra làm ranh lối,

Gìn bước chân cho khỏi phạm qua.

Lúc khó khăn nhớ niệm Di Đà,

Lấy bổn nguyện ra mà nhịn chịu.

Buổi đầu cố nhiên còn vướng víu,

Nhưng sau rồi sẽ kéo suông ra.

Trong khi còn là Sĩ Đạt Ta,

720. Với khi Phật Thích Ca có khác.

Mặc dù chỉ là cùng một xác,

Nhưng khi mê khi giác khác nhau.

Lúc còn mê mờ mịt lao xao,

Khi đã giác làu làu trong sáng.

Mê với giác nói hai hình dạng,

Nhưng cũng từ một bản tâm sanh.

Vạn sự do tâm ấy tạo thành,

Thấy tâm được là rành vạn sự.

Do tâm khởi ra điều hung dữ,

730. Cũng tâm sanh ra sự hiền lành.

Việc lớn lao bằng núi bằng thành,

Đến nhỏ nhít như kim như chỉ,

Tất cả cũng do tâm suy nghĩ,

Rồi tạo ra các sự nọ kia.

Thấy được tâm như khóa gặp chìa,

Mở ra hết những gì trong ấy.

Các vọng tưởng dù là che đậy,

Cũng rán tìm cho thấy bổn tâm.

Tâm thấy là thấy Phật giáng lâm,

740. Tâm không thấy Phật làm sao thấy?

Tâm muốn thấy chớ tầm trên giấy,

Phải tìm trong lòng mới thấy ra.

Vọng tâm như mây khói phong ba,

Chơn tâm tợ bao la vũ trụ.

Lấy chơn tâm để mà làm chủ,

Chớ nhận lầm cái thứ vọng tâm.

Vọng tâm mà tưởng thật là lầm,

Kẻ tu niệm phải cần định rõ.

Chơn tâm rộng lớn và sáng tỏ

750. Vọng tâm thì hẹp nhỏ lu mờ,

Chơn tâm thì phẳng lặng như tờ,

Vọng tâm rối dường tơ vò cuộn;

Chơn tâm chẳng vật nào lôi cuốn,

Vọng tâm thì bị vướng lung tung.

Chơn tâm thì như khoảng không trung,

Trùm vạn vật nhưng không một vật.

Vọng tâm cứ đổi thay không dứt,

Nhưng chơn tâm chẳng chút đổi dời.

Như hư không như ánh mặt trời,

760. Xưa cũng thế nay thời cũng thế.

Vạn sự lấy tâm làm cội rễ,

Bỏ tâm là sự thế không thành,

Muốn đạt nơi bất diệt bất sanh,

Phải trở lại bổn tâm thường trụ.

Nhớ lấy cái chơn tâm làm chủ,

Sẽ không lầm các thứ vọng trần.

Chủ được tâm thì đạo được gần,

Không làm chủ được tâm xa đạo.

Khắp thiện tín khá suy chu đáo,

770. Chủ được tâm cho đạo sớm khai.

Đạo khai rồi cùng Phật đồng vai,

Hoàn toàn vượt khỏi ngoài sanh tử.

Lúc nào cũng an nhiên vô sự

Tự do không còn thứ buộc ràng.

Cõi vô sanh hoặc cõi Niết bàn,

Chính là cõi của tâm vi diệu.

Kẻ học Phật phải cần tìm hiểu,

Để tu cho biết nẻo mà về.

Đã tu mà không thoát cõi mê,

780. Thường vì bởi lối ra chẳng biết.

Thiếu tin tưởng sẽ không nên việc,

Thiếu lòng thành thì Phật khó trông.

Việc tu hành muốn được thành công,

Phải đầy đủ tấm lòng tin tưởng.

Thường bị cảnh chung quanh ảnh hưởng,

Vì thiếu lòng tin tưởng mà ra.

Nếu có lòng tin tưởng sâu xa,

Tất không bị người ta cám dỗ.

Tin tưởng có cõi vui Tịnh Độ,

790. Tin tưởng mình có thể sanh qua.

Tin tưởng xưa Phật cũng người ta,

Thì mình cũng sẽ là như Phật.

Lời Phật nói không hề sai thất,

Nếu làm y như Phật đã làm.

Tin tưởng sao làm vậy cho kham,

Không thể để ai làm thối chí.

Nhứt định sẽ vẹn tròn đạo lý,

Được thành công như ý đã nguyền.

Tin tưởng là sức mạnh vô biên,

800. Được thành Phật thành Tiên nhờ nó.

Tin tưởng ấy trong lòng được có,

Thì sự tu đâu bỏ nửa đường.

Khuyên nhủ trong bá tánh thập phương,

Tu phải có chủ trương mới được.

Tin làm phước thì là được phước,

Làm ác thì gặp ác không sai.

Tin rằng mình nghiệp dữ chẳng gây,

Nhứt định chẳng đầu thai cõi khổ.

Việc trần chẳng để lòng ham hố,

810. Chắn chắc không bị trở lại trần.

Lòng hằng mong cõi Phật được gần,

Thế nào cũng sanh lên cõi Phật.

Luật nhân quả chẳng bao giờ trật,

Gieo giống nào thì mọc cây ni.

Trồng từ bi có trái từ bi,

Gieo bạo ác lên cây bạo ác.

Việc lành dữ của mình tạo tác,

Sau này mình hưởng hết không sai.

Cõi Ta bà bất luận gái trai,

820. Tin như thế hết ai phạm tội.

Nói cải hối lòng không thật hối,

Nói tin không tuyệt đối tưởng tin.

Gặp khi đời thử quá sức mình,

Thường sa ngã không kình chống nổi.

Vì lẽ ấy khi người cải hối,

Phải thành tâm chớ dối trong lòng.

Những điều mình chưa gội rửa xong,

Tự hổ thẹn dù không ai biết.

Được vậy mới trở nên thanh khiết,

830. Tội lỗi không còn việc tái lai.

Trước kia dù nhiều sự lầm sai,

Nay sửa được ra người tốt đẹp.

Thật hối cải chớ không nói mép,

Thì ai tu cũng chắc được thành.

Đã quy y mà chẳng chịu hành,

Nên rất ít người thành chánh quả.

Lỗi tại kẻ lòng còn dối giả,

Chớ Phật truyền đạo cả không lầm.

Khá để lòng tin tưởng cho thâm,

840. Trọn đời cố gắng làm theo đúng.

Thời tiết tốt muà màng được trúng,

Tu gặp đường đạo chánh mau nên.

Quá mê đời việc đạo bỏ quên,

Tai hại nặng còn hơn nhà cháy.

Bị nhà cháy còn mong cất lại,

Mất đạo rồi khó lấy đâu ra.

Bị cháy nhà chỉ khổ đôi ba,

Mất đạo khổ sanh ra vô số.

Bị nhà cháy một thời nghèo khổ,

850. Mất đạo rồi muôn thuở sầu đau.

Nếu có người hỏi tại làm sao,

Đạo Phật được quý cao như vậy.

Trả lời rằng: Đạo qua khổ hải,

Còn đời thì chìm mãi sông mê.

Đạo gặp rồi mà lại bỏ bê,

Thì kiếp khổ nặng nề thêm nữa.

Đạo giúp chúng qua cơn khói lửa,

Biết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau.

Không làm cho ai chịu khổ đau,

860. Hết còn thấy người nào ích kỷ.

Ai cũng biết ở theo đạo lý,

Ai cũng đều xử trí công minh.

Giúp cho nhơn loại được hòa bình,

Đời sống được trở nên hạnh phúc.

Về vật chất không còn thiếu hụt,

Về tinh thần luôn được sạch trong.

Cõi thế gian đổi lại Tiên Bồng;

Người tội lỗi không trông thấy nữa.

Đời chẳng khác nào như nhà lửa,

870. Đạo như là nước chữa cho tiêu.

Thiếu nước thì nhà sẽ bị thiêu,

Vật trong ấy đều tiêu tro cả.

Đạo cao quí thật là vô giá,

Không thể nào mô tả cho cùng.

Đời muốn ra khỏi cảnh lao lung,

Nhứt định phải cần dùng đến đạo.

Cột kèo thiếu thì nhà xệu xạo,

Đạo đức không đời bạo ngược luôn.

Đạo giúp cho đời rối được suông,

880. Sống không tội thác nương cõi Phật.

Người đời được trở nên thành thật,

Nhờ gìn câu đạo đức phần nhiều.

Nếu đồng theo đạo đức một chiều,

Đời người biết bao nhiêu tốt đẹp.

Nhà lao tự nhiên là phải dẹp,

Tòa án không còn lập ra chi,

Khỏi phải cần canh giữ làm gì,

Cũng chẳng sợ ai đi lấy phá.

Người nào cũng đàng hoàng phong nhã,

890. Nêu cao nền văn hóa con người;

Ai cũng đều ăn nói vui tươi,

Không còn kẻ mở lời thô lỗ;

Trong đồng bái đến ngoài thành phố,

Không còn nghe thấy kẻ gian manh.

Ở chỗ nào cũng được an lành,

Đạo đức dẫn nhơn sanh đến đó.

Cảnh sống ấy nếu chưa được có,

Thì đời chưa tiến-bộ chút nào.

Chỉ tiến về phương diện hùng hào,

900. Chưa tiến một bước nào lương thiện.

Tiến bộ đó chỉ làm nguy biến,

Càng tiến nhiều càng khiến khổ lung.

Tình trạng trên thế giới rối tung,

Cũng vì tiến bộ không phải chỗ.

Mạnh hiếp yếu cho là tiến bộ,

Giàu hiếp nghèo gọi đó văn minh.

Tiến bộ như thế sẽ chiến tranh,

Văn minh kiểu đó sanh đổ máu.

Thật tiến bộ không còn hung bạo,

910. Thật văn minh xây tạo hòa bình.

Lấy trí suy cho rõ sự tình,

Đời chưa thật văn minh tiến bộ.

Về vật chất thi đua rần rộ,

Còn tinh thần chẳng có mở mang.

Thấy nhân tình quá đỗi khô khan,

Lo cho kẻ thế gian bất ổn.

Quá tài sắc thành ra hỗn độn,

Quá lợi danh làm rộn lòng người.

Thảm khốc nhiều chớ ít vui cười,

920. Là cảnh sống của người hiện tại.

Người chỉ có khác nhau thời đại,

Cũng một tuồng ân ái như xưa.

Cảnh hồng trần dù lắm mến ưa,

Rốt cuộc cũng chỉ đưa đến mộ.

Ăn của thổ thì huờn lại thổ,

Xác phàm nhơn có số định rồi.

Tạo cho nhiều cũng chỉ thế thôi,

Thân khi mất sự đời cũng mất.

Thật nào khác chiêm bao một giấc,

930. Tiêu tan không sự vật nào còn.

Kể ra nào vợ đẹp hầu non,

Nào cát tía lầu son lộng lẫy,

Nào xe cộ tàu bè bóng bẩy,

Nào bạc vàng của cải dư muôn,

Dứt thở rồi vạn sự đều buông,

Sự vật bỏ còn thân cũng rã;

Cõi tạm giả xác thân cũng giả,

Đến cuối cùng đều hóa ra không;

Mưu mẹo gì cũng chỉ luống công,

940. Càng thêm tội chớ không tồn tại.

Tội càng lắm càng làm ngu dại,

Sự khổ đau càng phải chịu nhiều.

Kiếp luân hồi nối mãi không tiêu,

Đường sống chết cứ theo chẳng cuối.

Đó không phải tại nơi may rủi,

Mà tại người tự trói buộc vào.

Bởi say mê nơi cõi trần lao,

Phải vào đó không sao chạy khỏi.

Phật xưa đã nhiều lần kêu gọi,

950. Lòng say mê buộc trói chúng sanh.

Chuyển luân trong sáu nẻo bất lành,

Chịu thống khổ tự mình không biết.

Say mê ấy sớm lo trừ tiệt,

Thì chuyển luân cũng diệt liền theo.

Khổ sáu đường sẽ chẳng còn đeo,

Thần chết hết đuổi theo bắt bớ.

Cũng hết bị ai theo đòi nợ,

Chẳng còn mang cái sợ trong lòng.

Đứng ngoài vòng thành, trụ, hoại, không,

960. Được bất diệt bất sanh như Phật.

Làm chủ tất cả trong vạn vật,

Được bản thân chơn thật bất hư.

Cõi Niết Bàn tịch tịnh thường cư,

Thường an lạc thường như ý nguyện.

Khác hơn cõi Ta Bà xao xuyến,

Cõi Niết Bàn yên lặng vô cùng,

Được tới đây mới thật thung dung,

Người sống mãi chớ không ai chết.

Không già yếu ốm đau mỏi mệt,

970. Được hoàn toàn sáng suốt phi thường.

Trí phàm không có thể đo lường,

Cảnh mầu nhiệm vô biên vô tận.

Chúng sanh nếu tu hành tinh tấn,

Đều được đi tới cảnh Niết Bàn.

Quyết lòng tu sẽ được bước sang,

Còn lần lựa nghi nan khó tới.

Ngày tháng cứ trôi qua không đợi,

Gần lâm chung mới hối muộn màng,

Sớm tu thì sớm hết khổ nàn,

980. Sớm tới cõi Niết Bàn tịch tịnh.

Việc trần thế chớ nên bịn rịn,

Hãy nhứt tâm tu tỉnh thường ngày.

Rán làm cho thấy tánh bổn lai,

Các vọng tưởng trần ai mới hết.

Khi tịnh niệm lòng còn mỏi mệt,

Thì là chưa mở được huệ tâm.

Sự thấy nghe chậm chạp sai lầm,

Các phiền não mọc mầm không nghỉ.

Khá phân tích nơi lòng cho kỹ,

990. Đừng để lầm nhận quỉ là con.

Thật tâm chơn thanh tịnh vẹn toàn,

Còn tâm vọng thỉ chung bất nhứt.

Tâm chơn mới là tâm chư Phật,

Tâm vọng là tâm các Ma Vương.

Tâm chơn thì đến cõi Tây Phương,

Còn tâm vọng lạc đường Địa ngục.

Tâm chơn dẫu phong ba chẳng đục,

Tâm vọng vừa mới lắc nổi bùn.

Thật tâm chơn sáng sủa vô cùng,

1000. Còn tâm vọng mông lung bất tận.

Nhờ sáng sủa nên không lầm lẫn,

Vì mông lung nên lộn sai đường.

Vọng với chơn phải xét tận tường,

Tìm lấy cái tâm chơn làm chủ.

Tâm chơn tất là tâm thường trụ,

Tâm vọng là tâm đủ thứ sanh.

Tâm chơn là tâm được trọn lành,

Còn tâm vọng hay sanh niệm dữ.

Lành mới thật là hành Phật sự,

1010. Dữ thì là đồng thứ nghiệp ma.

Khởi tâm lành thì phước sanh ra,

Khởi tâm dữ thì là họa tới.

Tâm chơn tất việc lành thường khởi,

Tâm vọng thì việc dữ thường sanh.

Tự xét tâm khởi dữ hay lành,

Tất biết rõ tâm chơn hay vọng.

Việc trần tục khiến cho tâm động,

Dữ thì nhiều lành chẳng bao nhiêu.

Vừa móng tâm thì phải trừ tiêu,

1020. Chớ để phạm rồi sau mới hối.

Biết chừa bỏ từ trong vọng khởi,

Thì hành vi tội lỗi không sanh;

Tức nhiên là người được trọn lành,

Tâm vọng ấy trở thành chơn được.

Biển trần khổ sóng đùa xuôi ngược,

Phải quyết tâm xông lướt cho qua.

Phá vòng vây của lũ yêu ma,

Để gặp mặt Di Đà, Phật Tổ.

Thắng qua được tình đời cám dỗ,

1030. Thật là điều kham khổ vô cùng.

Kẻ tu hành thiếu chí đại hùng,

Thì không thể thành công đắc quả.

Lòng tin tưởng cứng như sắt đá,

Không bao giờ tan rã yếu mềm.

Hành đạo mầu bất luận ngày đêm,

Sóng lòng sẽ làm êm lặng được.

Biết bao vị thánh hiền thuở trước,

Buổi ban sơ bị trượt liên miên.

Nhưng trượt rồi cố đứng dậy liền,

1040. Do nơi đó được nên đạo cả.

Nay nếu có người tu bị ngã,

Hãy mau chơn bươn bả đứng lên.

Tuy hư mà cố sửa thì nên,

Như nhiều bậc Thánh Hiền thuở trước.

Làm tội được thì làm phước được,

Đều do lòng cương quyết của mình.

Tội phước gì cũng tự tâm sinh,

Chớ rằng việc làm lành thì khó.

Tánh ích kỷ nếu người chịu bỏ,

1050. Việc lành chi cũng có thể làm.

Người đời thường vì bởi riêng tham,

Nên không chịu ra làm việc phước.

Có nhiều kẻ hại dân hại nước,

Giựt đầu này lấy cướp chỗ kia,

Mặc tội tình mặc miệng đời bia,

Phần lớn cũng là do ích kỷ.

Càng ích kỷ càng không đạo lý,

Chỉ lo thân chẳng nghĩ đến ai.

Của mình thì nắm chặt trong tay,

1060. Của người muốn vắt chài ra nước.

Nghe thấy kẻ thiếu sau hụt trước,

Mà vẫn không động chút lòng thương.

Trái lại còn kiếm cách gạt lường,

Ấy là cũng vì lòng ích kỷ.

Nếu muốn được tròn câu đạo lý,

Phải dẹp lòng ích kỷ cho xong;

Thì từ bi bác ái đại đồng,

Người mới có thể mong thực hiện.

Dù người có ra công tu luyện,

1070. Mỗi ngày lo tụng niệm ba thời.

Mà tánh tình ích kỷ không rời,

Thì cũng khó về nơi Cực Lạc.